Elk jaar vieren we in onze kinderopvang rond 24 juni het jaarfeest Sint Jan. Het is een echt zomerfeest dat we buiten vieren. Getooid met bloemenkransen zingen en dansen we, zijn er lekkernijen en doen we spelletjes. Ook binnen de Vrijescholen in Nederland wordt dit jaarfeest uitgebreid gevierd. Vaak op een groot veld met alle klassen (kleuters tot en met klas 6), live muziek, een picknick met zelfgemaakte taarten, salades en fruit en een kampvuur waarover de oudste kinderen mogen springen. Dit feest is bij uitstek een viering om met de hele gemeenschap samen te komen, docenten, pedagogisch medewerkers, kinderen en ouders. Samen uitbundig plezier maken staat bij dit feest voorop!
Om ons heen zien we de natuur zo uitbundig en rijk als in geen ander jaargetijde. Alle bladeren hebben zich vol ontplooid, bloemknoppen springen open, de eerste vruchten gaan komen. Het eenvoudige groene kleed van Moeder Aarde (het groene gras) tooit zich met een verscheidenheid aan pollen, aren en pluimen, die met een gouden waas het groen versluieren.
Insecten zingen in de blauwe hemel, vogels fluiten dat het een lieve lust is. Een geweldige overvloed biedt ons de natuur. Ook wij voelen ons meegenomen in deze bonte, warme wereld. Wij willen naar buiten, de vakantie lokt.
Midzomernacht
Dan nadert de Midzomernacht, de nacht van 23 op 24 juni. De zon staat hoog aan de hemel en bereidt zich voor op de terugtocht. Nog één korte, lichte nacht en het keerpunt is gekomen.
Johannes de Doper, Sint Jan, werd een half jaar eerder dan Jezus geboren, namelijk op 24 juni. Johannes was degene die de mensen maande tot inkeer te komen en hun houding te veranderen omdat de komst van Christus nabij was. Hij doopte de mensen tot christen door onderdompeling in het water van de Jordaan. Verwijzend naar de komst van Christus sprak hij: "Hij moet groeien, ik moet afnemen." Hij is de grote voorbereider geweest, die met zijn krachtig woord tot de mensen sprak, zodat er een wending in menselijke gedachten en ook in de tijdsgeest kon plaatsvinden. “Komt tot inkeer”, zo sprak Johannes. Je kunt niet altijd blijven groeien, bloeien en zorgeloos genieten. Er komt een moment dat deze krachten omgewend moeten worden, naar binnen gericht, teruggehouden dienen te worden. Wees niet te snel in je oordeel, laat de warmte je hoofd niet verhitten.
Kortom, Sint Janstijd is opletten geblazen; verlies jezelf niet. Sint Jansdag was vroeger een algemeen erkende en goed onderhouden feestdag. In deze periode hadden de buitenmensen tijd om feest vieren. De avond ervoor werden “Sint Jansplanten” gerooid : Sint Janskruid, Artemisa, Verbene, Calcarie, Bijvoet, IJserkruid, Ridderspoor, allemaal planten met een bijzondere kracht Hiervan werden Sint Janskronen gevlochten en boven de huisdeuren gehangen, als machtige tover- en liefdesmiddelen.
Vooral het Sint Janskruid (Jaag-de-duivel-kruid) zou boze geesten verdrijven. Het zou behoeden tegen branden en allerlei kwalen, geplukt voor zonsopgang beschermde het tegen de bliksem, welke je rieten dak in lichterlaaie zou kunnen zetten.
Op talloze plaatsen in Europa worden nog op 24 juni Sint-Jansvuren ontstoken. Dit gebruik stamt uit voorchristelijke tijden. Men kende aan het vuur een reinigende werking toe en ook de boze geesten konden erdoor worden verjaagd. Sprong men door de vlammen van het vuur, dan was dat om ongeluk en ziekten te overwinnen voor het komende jaar.
Er is een oud gezegde dat luidt: “Met Sint Jan draait het blad zich om.” Na deze dag treedt een langzame verandering op in de natuur. Ook in oude, heidense culturen werd omstreeks 24 juni een feest gevierd, het midzomerfeest. Dan braken in de natuur alle magische krachten los. In de oude Keltische culturen probeerden de druïden tijdens het zomerzonnewendefeest iets van de wijsheid van de goden in zich op te nemen.
Het is het natuurgebeuren dat ons oproept tot een uitbundig feest. Het meegaan met de natuur naar buiten, die ons helemaal mee naar de kosmos neemt. Wat een rijkdom aan prachtige oude wijsheden. Kennen we ze nog, herkennen we ze nog en willen we ze in onze snel verhardende wereld opnieuw beleefbaar maken.
Voor kinderen staan deze tradities, rituelen en beelden , die klare taal spreken tot hun gevoelswereld, heel dichtbij. Maar hoe zit dat met ons, volwassenen? Wij kunnen niet meer putten uit allerlei krachten van vroeger, maar we kunnen ze wel met ons meenemen in gedachten en als actieve deelnemers het Sint Jansfeest tot een heerlijk zomerfeest maken.
Rondom het jaarfeest Sint Jan zingen we met de kinderen de Sint Jan liederen en kleden we de jaartafel zomers aan. We ondernemen verschillende Sint Jan activiteiten en gaan veel naar buiten, omdat het een echt zomerfeest is. Getooid met bloemenkransen zingen en dansen we, doen we spelletjes, houden we een picknick met lekkernijen en maken we een vuur waarboven we broodjes aan een stok bakken. Per locatie kan de exacte uitvoering van het feest verschillen.
Wil je zelf een bloemenkrans maken? Dat is heel makkelijk, kijk hier!
Lees hier een aantal van de dingen die we met de kinderen doen >
Ontvang 6x per jaar onze inspiratie per mail.
X