In onze kinderdagverblijven zal je geen spiegels aan de wanden van onze babygroepen zien, wat op veel kinderdagverblijven in Nederland heel normaal is. Op het eerste gezicht lijkt het misschien leuk een spiegel, kinderen kunnen zichzelf zien en het geeft een extra dimensie. Vanuit onze visie op kinderopvang maken we een bewuste keuze om spiegels op groepen van jonge kinderen achterwegen te laten omdat we geen toegevoegde waarde zien in het gebruik ervan. We leggen hier graag uit waarom.

Het beeld klopt niet voor een jong kind

Jonge kinderen ervaren zichzelf van binnenuit, een baby weet niet dat hij zichzelf in de spiegel ziet. Dat is bij oudere kinderen en volwassenen anders maar een baby heeft echt nog geen idee en beleeft zichzelf en de omgeving als één. Een baby zegt nog geen IK en is zich er nog niet bewust van dat het een persoon is, het kind begrijpt niet dat het een spiegeling ziet van de eigen persoonlijkheid. Pas vanaf dat het kind zichzelf niet meer bij de eigen naam noemt maar met IK gaat zeggen, komt er een bewustzijn dat IK iets anders is dan JIJ. Daarbij komt dat een spiegelbeeld een andere werkelijkheid laat zien, dus niet de werkelijkheid verbeeld. Het beeld klopt niet met wat er voor de rest om het kind heen te zien is, het beeld is gespiegeld.

Emmi Pikler

Emmi Pikler (1902 – 1984), een Hongaarse kinderarts die een eigen weeshuis opzette voor jonge kinderen, zei over het gebruik van spiegels het volgende: “Een spiegel in de box kun je bijna vergelijken met een televisie. De baby ziet veel beweging maar begrijpt (nog) niet wat hij ziet. Het weerhoudt hem van het ontdekken van zijn eigen handen en het speelgoed om hem heen, kortom het verhindert hem om zelf actief te zijn en te leren.”

Pikler was een tijdgenoot van Rudolf Steiner, de grondlegger van de antroposofie. Binnen de antroposofische kinderopvang worden de visie van Steiner en de praktische aanwijzigingen van Pikler steeds vaker gecombineerd. Het is een mooie aanvulling op elkaar.

“Rudolf Steiner gives us a true understanding of the needs of the young child,

and Emmi Pikler shows us how to do it.”

Freya Jaffke

Emmi Pikler Stichting Nederland: https://pikler.nl