Binnen de antroposofische kinderopvang vormen de jaarfeesten het ritme van het jaar. Door een terugkerende activiteit, op een zelfde voorspelbaar moment, weten kinderen wat er komen gaat. Dit geeft een gevoel van veiligheid en vertrouwen, waardoor kinderen ruimte krijgen om te spelen en te ontwikkelen. In het vieren van jaarfeesten wordt een respectvolle verbinding van kinderen met de natuur en het jaarverloop erkend, gevoed en ontwikkeld.
Ongeveer 100 jaar geleden introduceerde Rudolf Steiner, de grondlegger van de antroposofie en de Vrijeschool, 4 jaarfeesten.
- Lente - Lentefeest - Pasen
- Zomer - Zomerfeest - Sint Jan
- Herfst - Herfst-oogstfeest - Sint Michael
- Winter - Winterfeest - Kerst
Heidense en christelijke feesten
In de jaarfeesten binnen de Vrijescholen en antroposofische kinderopvang in Nederland zijn vandaag de dag twee stromingen terug te vinden:
- De voorchristelijke, heidense stroom waarin er een sterke verbinding met de seizoenen en de natuur centraal staat.
• Lente - Lentefeest - Lentenachtevening - dag en nacht zijn gelijk - 21 maart
• Zomer - Zomerfeest - Zomerzonnewende - langste dag en kortste nacht - 21 juni
• Herfst - Herfst-oogstfeest - Herfstnachtevening - dag en nacht zijn gelijk, 21 september
• Winter - Winterfeest - Winterzonnewende - langste nacht en kortste dag - 21 december - De Christelijke stroom waarin de religieuze vertellingen en gebruiken van de kerk input zijn voor de vieringen.
• Lente - Pasen - 1e zondag na de 1e volle maan in de lente
• Zomer - Sint Jan - 24 juni
• Herfst - Sint Michael - 29 september
• Winter - Kerst - 24 december
Wanneer wij Pasen vieren, vieren we de lente. Wanneer wij Sint jan vieren, vieren we de zomer.
Wanneer wij Sint Michael vieren, vieren we de herfst, wanneer wij Kerst vieren, vieren we de winter.
Tegenwoordig worden er meer jaarfeesten gevierd, als een herkenbaar ritme door het jaar heen.
In Kinderopvang De Geheime Tuin vieren we er 12, allen met hun eigen karakter en gebruiken. (zie overzicht jaarfeesten).
Jaarfeesten binnen de Vrije school
Jaarfeesten horen bij de Vrijeschool en tegenwoordig ook bij kinderdagverblijven die vanuit antroposofische visie werken. Rudolf Steiner bracht de jaarfeesten in om een nieuwe sociale impuls handen en voeten te geven. En dat op een eenvoudige manier. Hij wilde een samenleving opbouwen vanuit een bewust samengaan van vrije mensen (mensen die hun vermogens tot hun beschikking hebben en evenwichtig in het leven staan). Ieder individu is bij het vieren van een jaarfeest brokken bij de gemeenschap.
Jaarfeesten inspireren ons om naar de toekomst toe te werken. Juist omdat we dan in ons gevoel heel sterk het NU beleven. Daarmee kunnen de jaarfeesten juist in onze tijd houvast bieden aan zowel kinderen als volwassen.
Voor jonge kinderen (0 tot 7 jaar) is het belangrijk dat zij de jaarfeesten met alle zintuigen doorleven en ervaren. Zo doen zij positieve ervaringen op die bijdragen aan hun ontwikkeling. Om de ervaringen te kunnen verwerken en eigen te maken, is het van belang dat de kinderen daarvoor tijd en ruimte krijgen.
Leestips
Wil je meer weten over jaarfeesten? Hieronder wat leestips:
• Het Hele Jaar Feesten, Lisa Wade (versie herfst-winter en versie lente-zomer)
• Jaarfeesten, Achtergronden en betekenis in onze tijd, Fred Tak
• Leven met het jaar, Verhalen, liedjes en spelletjes, recepten en knutsels, Christiane Kutik
• Het Zonnejaar
• ABC-antroposofie
Overzicht Jaarfeesten
Driekoningen - 6 januari
gave aan de mensheid: inzicht, offerbereidheid, verbinding
Maria Lichtmis - 2 februari
einde van lichtfeestperiode, laatste restje licht mag naar moeder aarde
Carnaval - 7 weken voor Pasen
uitbundig feest voorafgaand aan vastenperiode
Palmpasen - 1 week voor goede vrijdag
optocht met palmpaasstokken, aankondiging van de lente
Pasen - 1e zondag na de 1e volle maan in de lente
hoop, groei, lentefeest!
Pinksteren - 50 dagen na Pasen
vieren van de lente, dansen rondom de meiboom, papieren bloemen
Sint Jan - 24 juni
zomerzonnewende, overvloed en vuur, echte bloemen in je haar
Sint Michael - 24 september
oogstfeest, feest van de moed en kracht, kwaad (in onszelf) bestrijden
Sint Maarten - 11 november
offerbereidheid, 1e lichtfeest, lantaarntjes optocht
Advent - vanaf de 4e zondag voor kerst
voorbereiding op kerst, verwachting, innerlijk licht, elke week kaarsje erbij
Sint Nicolaas - 5 december
feest van geven en ontvangen
Kerst - 24,25,26 december
winterzonnewende, geboorte van Christus (licht)
Poscast
Beluister onze aflevering van de podcast 'Naar de kindjes' over jaarfeesten, met Anita van Rijnsoever.
https://shows.acast.com/naar-de-kindjes/episodes/jaarfeesten-als-ritme-door-het-jaar
